Bijna ruik je de rijpe pruimen die klaarliggen op de zeventiende -eeuwse bar, haast voel je de zeebries door je haren strijken. De Virtual Reality-ervaring Engelen van Amsterdam is zo levensecht, dat al je zintuigen bijspringen. De makers Anna Abrahams en Avinash Changa stelden zich als doel met dit werk de waarheid zo dicht te naderen dat je haar kunt voelen, omdat het thema – de strijd voor vrouwenrechten – ook vandaag de dag nog een werkelijkheid is.
“Vaak kijkt het VR-publiek door een technisch rookgordijn naar een andere wereld. Het bewustzijn blijft dan dat de VR-ervaring een illusie is. Wij wilden de bezoeker transporteren, en ontwikkelden een techniek die 3D-scannen combineert met hoge resolutie camerabeelden, waardoor de scheiding tussen echt en virtueel onzichtbaar wordt.”
Dat het doel bereikt is, bewijst de selectie voor de VR-competitie van het prestigieuze filmfestival van Venetië, waar Engelen van Amsterdam wordt gepresenteerd tussen 1 en 11 september 2021. Dankzij Venice VR Expanded is het werk in die periode ook online te beleven, en op een 12-tal internationale locaties waaronder Eye Filmmuseum.
Wie de ervaring blanco start, vermoedt niet dat wat je meemaakt zich vier eeuwen eerder afspeelt. De setting is namelijk een levensechte digitale reproductie van het oer-Amsterdamse Café ‘t Papeneiland, waar de tijd nauwelijks verstrijkt. Pas wanneer de barvrouw zich omdraait, gekleed in een antieke jurk, en ze haar meiden aanprijst, begint je wat te dagen.
In 15 tot 30 minuten tijd ontmoet je de vier jonge, onbevreesde hoofdpersonen, die ieder om een eigen reden soelaas zoeken in het café. Maritgen Jans gaat door het leven als David de zeematroos; Juliana danst en vecht om zich vrij te kopen van de man die haar als zijn bezit beschouwt; Elsje Christiaens is op de vlucht voor armoede en Soete Cut werkt als prostituee. Deze vier waargebeurde verhalen demonstreren hoe kwesties diewij soms hedendaags noemen – LGBT, Black Lives Matter, “gelukszoekers”, sekswerk – in feite van alle tijden zijn.
Toen Engelen van Amsterdam werd voorgelegd aan het softwareplatform dat de VR vertoningen van het festival mogelijk maakt, liet het weten dat de scènes van Maritgen Jans en Soete Cut geen onderdeel konden zijn van hun aanbod wegens de seksuele thema’s. Dit gegeven voegt haast een nieuwe dimensie toe aan het werk: de problemen die de VRervaring aan de kaak stelt, worden door de buitenwereld bevestigd.
Engelen van Amsterdam (Anna Abrahams, Avinash Changa, 2021) is in de ongekuiste versie te zien in het Palazzo del Cinema op het Lido van Venetië (1-11 september), in Eye Filmmuseum (1-12 september), op 12 internationale locaties (1-19 september) en tijdens het Nederlands Filmfestival (24 september – 2 oktober). Online is een versie te zien waarbij de personages Soete Cut en Maritgen Jans niet geactiveerd kunnen worden (1-19 september).
Noot: Wie een preview wil zien van de ongekuiste versie, kan contact opnemen met press@WeMakeVR.com.
Engelen van Amsterdam wordt vergezeld van een gelijknamige kunstenaarspublicatie. In een handgemaakte doos vind je portretprints van de vier hoofdpersonen, een papieren verkleedpop van Maritgen Jans, en twee geïllustreerde boekjes over de bijbehorende geschiedenis. De doos is gemaakt in een oplage van 30 en gesigneerd door de kunstenaar Coos Dieters. De publicatie is te koop via Dutch Museum Gift Shop.
