Catalogus Magnetic North

De magie van het noorderlicht, idyllische landschappen en majestueuze uitzichten op het noordpoolgebied: “Magnetic North” toont een mythisch, denkbeeldig Canada door middel van een reeks schilderijen, schetsen, foto’s, filmstills en archiefmateriaal. De gelijknamige catalogus en tentoonstelling richten zich op de Canadese modernistische schilderijen van kunstenaars rond de Group of Seven, een kunstenaarscollectief dat nog steeds immens populair is in Canada. Deze Canadese modernisten waren verenigd in hun doel om de schoonheid, grootsheid en ‘fotogenieke’ kwaliteiten van het land vast te leggen om de jonge natie te versterken in haar vorming van een coherente identiteit. Het land, dat in 1867 als confederatie werd opgericht, werd gevormd door een lange geschiedenis van Franse en Engelse koloniale bezetting. Maar voordat de eerste Europese kolonisten de gebieden uit de 16e eeuw begonnen te claimen, waren ze al millennia bewoond door inheemse volkeren.

De kunstenaars van en rond de Groep van Zeven waren vooral gericht op het verbeelden van de schoonheid van de natuur, hun doeken vol majestueuze rivieren en uitgestrekte bossen. Ze creëerden een romantisch beeld van een ongerepte wildernis en negeerden daarbij de snelle bevolkingsgroei, de industrialisatie en vooral de inheemse volkeren die buiten beeld werden gelaten. Een uitzondering op deze regel is het werk van de kunstenares Emily Carr uit British Columbia, die in 1927 kennis maakte met de groep. Ze staat niet alleen bekend om de vele landschappen die ze schilderde, maar ook om de aandacht die ze besteedde aan de inheemse gemeenschappen van Canada in haar vroege werk, en voor het feit dat ze geïnteresseerd was in het behoud van inheemse culturen. Tegenwoordig wordt Carr ook vanuit een kritisch perspectief bekeken, aangezien ze de cultuur van de Kwakwaka’wakw in haar werk tot een stereotype herleidde.

In de loop van het dekolonisatieproces zijn kritische stemmen indringender geworden. Ze zijn tegen de afschildering van Canada als een ongerept land en tegen de toe-eigening van de inheemse cultuur. Het esthetisch georganiseerde landschap – ervaren als subliem, pittoresk of romantisch – is in de kern een Europees begrip. Hetzelfde geldt voor het idee van het bezitten van of heersen over land. Dit wordt tegengegaan door het inheemse wereldbeeld van onafscheidelijke gehechtheid aan en verwantschap met het land en alle niet-menselijke levensvormen.

De rijk geïllustreerde catalogus “Magnetic North” geeft een kritische kijk op het werk van de Groep van Zeven. Het boek is geredigeerd door Martina Weinhart en Georgiana Uhlyarik. Het bevat essays en artikelen van Jeff Thomas, Ruth Phillips, Carmen Robertson, Katerina Atanassova, Rebecca Herlemann, Georgiana Uhlaryik, Renée van der Avoird en Martina Weinhart, evenals interviews met inheemse kunstenaars Lisa Jackson en Caroline Monnet.